060 Siegelsmarkt

infonieuwbouw sociale woonbuurt met een publieke tuin, 115 wooneenheden
jaar2023
statuswedstrijdontwerp
plaatsTongeren
bouwheerWonen in Limburg
ismPlus Office Architects
beelden© Nuvillu

Het glooiende landschap inspireert. Maar het botst ook letterlijk op de bestaande context. We maken een nieuwe woonomgeving, de Siegelstuin, waar buurt en landschap elkaar versterken door een veelheid aan relaties en interacties met elkaar aan te gaan. Het publieke landschap vormt een onderlegger waarin gebouwd wordt en die een betekenis krijgt voor de brede buurt. Het centrum van Tongeren en de bestaande randverkavelingen worden verweven met het Haspengouwse natuurlandschap.

Het clusteren van de woningen in groepjes van 3-5-7 laat ons toe om de ruimte voor dit groen te maximaliseren en geeft de buurt een schaal op mensenmaat. De inplanting van de woonvolumes definieert verschillende soorten van buitenruimtes waar sociale interacties worden uitgelokt en het buurtgevoel op vele manieren vorm kan krijgen: een buurtstraat, een bloesemerf, een (speel)bosje etc. Bestaande ongedefinieerde randen worden ‘afgewerkt’ en er ontstaan geleidelijke overgangen tussen de naastgelegen verkaveling en de Siegelstuin. De publieke ruimte is doorwaadbaar en het routenetwerk krijgt een duidelijke stapsgewijze hiërarchie waar veiligheid, functionaliteit en permeabiliteit primeren. Van buurtstraat over karrespoor tot wandelpadje in de oude holle wegel. Bezoekers parkeren in de buurtstraat bij het toenaderen van de wooncluster. Bewoners rijden net iets verder over het karrespoor om hun fiets of wagen vervolgens op het parkeererf of op eigen terrein te stallen. De woonvolumes zijn eenvoudig, karaktervol en herkenbaar. De volumetaal voelt vertrouwd en degelijk aan en draagt bij aan het dorpsstedelijke en het rijke sociale karakter van de woonbuurt: licht hellende daken voor alle volumes, kleine knikken en uitsprongen in gevels en daken breken het perspectief en intrigeren. De basiselementen van het wonen worden op een zichtbare manier vormgegeven (beschut binnen komen, achterom kunnen lopen) en bieden plaats voor ontmoeting en subtiele overgangen tussen privé en publiek. Het streekeigen en natuurlijk materiaalgebruik biedt een divers maar herkenbaar en sober pallet waarbinnen variatie mogelijk is. Elk woonvolume kan uniek worden, binnen één beheerst materialenpallet. We onderscheiden drie woonhabitats: wonen langs de buurtstraat, wonen aan de Siegelstuin en wonen rond een bloesemerf.

Het “wonen langs de buurtstraat” begeleidt de geleidelijke overgang van de bestaande “prototype-verkaveling” zoals we ze kennen, naar het vernieuwende woonlandschap van de Siegelstuin. Meer traditionele woningen met private parkeergelegenheid wisselen af met Driewoonsten die zich dwars tussen de Molenweg en de nieuwe buurtstraat nestelen. De 3 woningen zijn telkens via kleinschalige erfjes toegankelijk en hun tuinen vergroenen het straatbeeld.

“Wonen aan de Siegelstuin” omvat de Tuinwoningen en Erkerwoningen die letterlijk met hun voeten in de Siegelstuin staan. Hun leefruimtes en terrassen kijken erover uit. De private tuinen bevinden zich aan de andere zijde en vormen de handige en groene overgang tussen parkeererf en woning. Aan de bloesemerfjes -elk met hun eigen boomsoort en identiteit- krijgen de Atelierwoningen, de Carportwoningen en appartementen met privaat parkeren hun plaats. Deze genieten van meer traditionele private achtertuinen en terrassen, terwijl aan de voorzijde hun relatie tot het bloesemerf op een vernieuwende wordt vormgegeven. Sociale interactie wordt uitgelokt maar niet op een dwingende manier.